Sunday, 11 August 2013

Sound Doctrine: Zeitindah thlacam loding

By; Sang Uk Cung
1.      Nawlpek(command) phun in thlacam hlah!
Biahmaithi
Paul nih 2 Timite 4:3 ah a rak chim cangmi cu,“Cawnpiaknak a hmanmi(Sound doctrine)kha mi nih an ngaih duh lo i, anmah duhnak tu kha an zulh i anmah theih duhmi chimtu dingah cawnpiaktu an i lak hna lai caan kha a phan lai” tiah a rak chim bantuk in cawnpiaktu tampi nih thlacamnak kong ah baibal nih zeitindah a kan cawnpiak timi zoh ti loin mahduh ning tu kha baibal chirhchan pek riangmang in cawnpiaktu tampi an um. Sihmanhsehlaw nang nih cun cawnpiaknak a thami(Sound doctrine) kha na cawnpiak hna lai (Titus 2:1) tiah kan hmuh bantuk in zeitindah thla kan cam lo ding timi kong ah mahduh ning siloin Baibal nih zeitindah a kan cawnpiak timi tu kha a thar in van zohthan dingah kan sawm hna.

Biakam hlun:
Profet Isaiah hmangin Pathiannih Isaiah 45:11 i, bia a phung ning cun, Bawipa Isreal Pathian thiang, hmailei thil umtu ning a sersiamtu nih, “ ka fa le kong ah zei hmanh bia naka hal awk a si lo; cun khaka na ti awk a si lo, khakha na tuah awk a si, ti zong ah naka chimh awk a si lo” tiah kan hmuh. Hi bia hi KJV baibal ah “command ye me”, cun NIV baibal ah “Do you give me order about the work of my hands?” tiah “Command le Order” biafang an hman. Chim duhmi cu Pathian sinh thla kan cam tiah “nawlpek”(commandle Order) phun in cam hrimhrim lo ding kha a kan cawn piak.Jeremiah 29:12 ahcun, “Nan ka hal i ka sinah thla nan cam ahcun nan bia kan ngeih piak hna lai”. Salm 2:8 ahcun, “ka hal law, miphun vialte hi nangmah kan pek dih lai”. Ka “hal” a ti ko. “nawlpek” phun in thlacam a ti lo.
Biakam thar:
Jesuh kha tah aihramnak le mitthli (Hebrew5:7) he lungfak ngai in fa piin Gethesemane dum i thla a cam lio ah khan vawlei ah a bawk i, “ka pa, a si khawh ahcun hi hrai hi ka thial piak ko. Sihmanhsehlaw keimah duhmi cu si hlah seh, nangmah duhmi tu si seh” tiah thlacam.Hi ti thla a cam lio ah a thlan hi vawleiah thi dor bantukin a thla.(Matt. 26:36-46, Mar.14:32:42, Luke 22:39-46).Hi tluk in Jesuh nih a minung sining in a tih tukmi a si nain thla a cam tikah “ nawlpek”(command le order) phun in ka khat hmanh thla a cam lo.
Khrihfa mi nih “Zumhnak in thlacam” kan timi cu Jesuh khrih a ka tuahpiak ko lai timi ruro ruah chan i, “na damter cang caah nan min kan in thangthat” ti phun in “nawlpek”in thlacam hi hlawh tlinnak a si hlei lo.
Zumtu nih kan theih peng awk a herhmi cu Pathian sinah thla kan cam tikah kan thlacamnak a kan let ning hi a phunphun a si tawn. A caan ah cun “Yes” a ti i, a kan leh colh. A caan ah cun “No” a ti ko. Cun a caah ah cun “Wait” “hngak rih”  a ti mi zong a um. Cucu Khrihfa nutling patlang a si cangmi hna nih cun  ani fiang dih. Hringtu nu le pa nih kan fale kha “Zeitikahdah ka pek lai?, Zeidah ka pek lai? timi kha an hngal bantuk in, kan Pahtian chinchin nih cun kan caah zeithil poah hi a tha leiah a kan serpiak ko ti kha kan i ruah chih peng ding tu kha a si.


Thlacam hi Pathian lungthin thlen a si lo. Kanmah tu kha amah Pathian tinhmi in kan nunkhawhnak  dingtu caah kanmah thlennak a si deuh. Paul nih thlacam lehnak kong ah a chimmi cu, “ Aka lehmi cu, “ kavel hi na caah a za ko, zeicatiah ka thawnnak cu derthawmnak ah hin a lang,”  ti a si. Cucaah cun Khrih thawnnak nih  a ka huhphenh ti kha ka hngalh nakhnga, ka derthawmnak ah hin lunglawm tein kaa porhlaw cang. “ Ka derthawmnak ah siseh,nihsawhnak le harnak le hremnak le teminnak ka hmuhmi ah siseh, Khrih ruangah kaa lawm ko; zeicahtiah ka derthawm tikah hin ka thawn a rak si”2 Korin 12:9- 10) tiah a ti.
Cawnpiaktu cheukhat nih an chimmi cu, “nangmah nawl si ko seh” ti le “kan in hal kan Pa Pahtian” tiin thla a cam mi cu,“Piangtharlo thlacam” or “zumhnak a ngeilomi thlacam” a si tiah an cawnpiak lengmang. Cu bantuk a cawnpiaktu le a zumhve mi na si ahcun  a tanglei hi tha tein rak ruat.
 Thla na cam tikah Pathian kha “nawlpek”(command phun le Order phun” a simiphun in thlacam hi tha tein ruah ahcun midang nakin zumhnak fek bia a si hlei lo. Zumhnak ralchiat tu a si deuh. Khrihfami nih zumhnak in thla kan cam kan ti tikah Jesuh thlacam bantuk in a hal in kan hal awk le  a donghnak ah kan chimh awk hrimhrim cu “Nangmah nawl siseh” timi tu hi  zumhnak a fekmi or Piangthar thlacam a si deuh lo maw?Jesuh nih a kan damter lo zongahor  a kan pek lo zongah,zei thil paoh hi ka caah bawipa nih a thabik in a ka lehmi a si ko timi hei zumh khawh tu khi “zumhnak pisal or Piangthar nun” taktak cu a si.
Pathian kan zumh kan ti tikah zumhnak mit in a ka tuahpiak ko lai ti peng lawngzong khi a si lem lo, a ka tuahpiak lo zongah kan Pathian cu kan hlaw hlei lai loti khawhnak zumhnak tu khi Jesuh khrih thlacamnaknun i  a kan cawnpiakmi a moro tu a si.  Zumhnak kongah Shadrak, Meshak le Abeldnego nih cun Nebuchadnezzar siangpahrang pa cu an rak chimmi cu mei phun in kan Pathian nih a kan lutter lo zongah na Sui Milem cu kan bia hlei lai lo tiah an rak ti ko.(Daniel 3:16-18).
Jesuh nih thlacam a kan chimhmi:
Matthai 6:9-13ahkan hmuh. Cucu,“Vancung khua i a um kan Pa,Na min thiang cu upat si ko seh;Na pennak cu rung tlung ko seh, Vancung ah na duhnak an tuah bangin Vawlei cungah hin tuah si ve ko seh. Ni fate kan herhmi rawl cu nihin zongah hin kan pe tuah… etc. Hi bawipa thlacamnak kan zoh zongah “halnak” phun lawng te a si ko.  Baikam thar cauk chung dang dang kan zoh than lai:
1.      Mark 11:24 ahcun, “thlacam in nan halmi thil poah kha ka hmuh cang, tiah zum u law, nan halmi poah kha nan hmuh ko lai.”( kan hmuh cang ti kan zumhnak ruangah nawkpek phun in thlacam ding a si lo).
2.      John 3:22 ah cun, “amah nawl kha kan ngaih cale a duhmi kha kan tuah caah kan halmi poah kha kan hmuh”.
3.      John 5:14-15 ahcun, “Amah duh ning in kan halahcun  kanhalmi poah kha a kan pek hrimhrim lai ti kha kan zumh caah Pathian cu tihnak zei hmah um lo in kan fuh ngam; cun kan halmi kha a kan theih piak ti kan hngah ahcun kan halmi poah kha a kan pek ko cang ti zong kha kan hngalh fawn.



4.      John 15:7 ahcun, “ ka chung i nan um i ka bia kha nan chungah a hmunh ahcun, nan duhmi poah kha nan ka hal lai i nan hmuh ko lai”.(Thlacam hlawh tlinnak taktak cu Khrih Jesuh he kan i pektleihnak tu ah hram a bunh).
5.      John 14:14 ah cun, “zeipoah kan min in nan ka hal ahcun ka tuah lai” tiah a ti.
6.      Luke 11:9 ahcun, “hal u law pek nan si lai, kawl u law nan hmuh lai, king u law innka cu humpiak nan si lai”
7.      James 4:3 ahcun, “Cun nahal tikah nan hmu kho lo, zeicah tiah nan i tinhmi kha a tha lo” a ti.  A dang baibal caang tampi a um rih.
A cunglei baibal caang kan zoh tikah “ HAL” timi a si ko.nawlpek(order or command)phun in thlacam uh a ti hrimhrim lo.
Biadonghnak:
Pathian cu ka pa a si. Kan nih cu a fale kan si. kan duhmi kha kan hal lai, a hmaiah kan tah hnawh lai,kan sual kan i phung lai, asinain zeitik hmanh ah namnek phun  a simi “Nawkpek”(command le order)phun in thlacam hlah. Malakhi 1:6 ahcun, “fa nih a pa kha a upat i, sal nih a bawi kha a tih. Pa ka si ahcun khuazeiah dah nan ka upatnak cu a si khun?” Bawi ka si ahcun khuazei ah dah nan ka tihnak cu a si kun?tiah Bawipa nih a ti. Kan mah hi Pathian fa, Pathian sal cu kan si. Thla kan cam tikah “Bawipa nangmah nawl si ko seh”  ti thla kan cam hi kan zumhnak a tlawm bia le kan piangthar lo bia a si hlei lo. A taktak tiah cun Khrihfa a simi paohpaoh nihkan zumhnak dihlak le bochannak dihlak he Pathian sinah kan hal ding tu a si. Pathian nih kanmah nak in kan herhmi a thei deuh. Kanmah nih nawlpek phun asimi bia ( command or Order) hi thlacamnak ah kan hman awk a si lo. Jesuh nih thlacamning le thlacam a kan cawnpiak ning tu hi kan i zohchih peng awk a si.

Pehthan ding…

Sang Uk Cung
Serampore College

Kolkata, India. Ph: 8013946604