Baibal renak: Efesa 5:14b
“aa hngilhmi I hlau tuah, thihnak in tho tuah, Cun khrih cu na cungah a ceu lai” an ti kha a si taktak.
Biahmaithi
Paul nih Efesa khuami a kuatmi bia tlang chungah Efesa 5:14 hi hlanlio Khrihfami nih tipil innak le nunthar chuahnak ah a rak hmanmi Hlabu chungin lakmi a si lai tiah baibal thiam nih an ruah. Baibal biafang umtung ningah “Ihngilhnak”ti cu “Mitha thumi” timi melchunhnak a si. Cu cawnpiaknak kaa hmuhmi cu hihi a si: “Tlawm tein it ko rih ning, tlawm tein i hngilh ko rih ning, tlawm tein ka kut cu i din ko rih seh ti chungah hin, Sifahnak cu mifir bantuk le herhbaunak cu hriam aa putmi miramhtu bangin na cungah a phan lai.” ( Phungthlukbia 24:33). Cun “Pamnak nih mifir bantukin an tlunhnawh lai i herhbaunak nih hriamnam aa putmipa bantukin an chuahhnawh lai.(phungthlukbia 6:11) tiah kan hmuh. “I hngilhnak nih a chim duhmi cu “na tha thutnak in I hlau law a sunglawimi na rian kha tuan cang” ti a si ko.
Hngaknu pa 10 tah chunhnak: Matthai 25 cu Ngaknu Pahra Bianabia kha Jesuh nih Vancung Pennak kong ah a tah chunhmi fiangtein kan hmuh khawh. Hngaknu pa 5 cu tha thumi le a hrutmi nih cun an meiinn cu an i put ko nain zinan kha a hlei in an i ken lo. Nupi ṭhi tlangval cu a rauh caah ngaknu hna cu an ngu i an i hngilh. Zanṭimpi ah khin mi an hung au i, ‘Nupi ṭhi tlangval cu a ra cang. Ra chuak u law ra tong u,’ tiah an ti. Ngaknu 5 nih cun an tong kho ti lo.
Solomon bia: “Maw zaangthupa, hngerhte sinah khin va kal tuah; an umtuzia khi va ruat hna law fimnak i lak tuah. Bawi le upa le uktu zeihmanh an ngei lo nain, Ṭhal caan ah an rawl kha a timh hna I rawl ṭuan caan i an i cawmnak ding kha an pumh an khawmh hna. Maw zaangthupa, zei can dah na ih ko lai? zeitik ah dah na ihnak in na thawh lai? Tlawm tein it ko rih ning, tlawm tein i hngilh ko rih ning, ka kut cu i dinh awkah tlawm tein i sih ko rih ning, na ti lengmang caah. Pamnak nih mifir bantukin an tlunhnawh lai i herhbaunak nih hriamnam aa putmipa bantukin an chuahhnawh lai.” (Phungthlukbia 6: 6-11).
Milian ngan Nun: John Wesley, (1703-1791) cu Methodist khrihfabu a dirhtu a si. Jesuh khrih zultu tha a sinak cu a thawngthabia hi voi 40,000 a chim, Cauk 400 a tial, holh 10 renglo a cawng,I meng 250,000 thawngtha chim ah a kal. Kum 83 a si ah hin bia a chimmi cu, “nikhat ah suimilam 15 ca ka tial khawhlomi cu ningzak tuk ka si ee a ti, Cun a chimthanmi cu, “ nikhat ah voi 2 tal thawngtha ka chim khawh lomi cu ningzak ka si ee a ti”.
William Carey cu England ram khuate pakhat ah Kedan ser a si. Engand ram sianginn tha Oxford le Cambridge University hna ah sianginn a kai kho ve lo. Carey caah a saya thabik cu “Amah” a si. Amah tein Hebrew le Greek le holh dang phun tampi a cawng I, a nun chungah baibal 45 a leh piak hna.( baibal holh 35 hi amah lehmi a si I, holh 15 hi mi a bawmhmi hna an si.). 1818 ah Serampore College a dir. Amah cu Chanthar Missionaries pa tiah min a sak.
Biadongnak: Ram vaipa cu ram a vaihnak ah tlun a hngak ti lo I, khua nih a muih thuat. Khuamui lakah cun a lawn lengmang I a dongnak ahcun kalnak kha a theih ti lo caah hi ka ah hin it ko ne ning a ti I ramlak pi ahcun a it. Zinglei a van I hlau tikah cun,,, aw…ka umnak hmun cu lungpang kam te pei a si hi karkhat rak kal sual ning law ka ti ko lai hi teh ti kha a van hngal. Hawidawt hna, na sining kha van I chek tuah! Na umnak hmun hi tih a nung tuk ve sual maw? I hlau cang! Nan nun caan tawi te chungah hin na taksa, thinlung le thlarau kamhnak caah fapi in riantuan cang. I hngilh ti hlah! I hlau cang!
Bawipa nih thluachuahnak kan pek piak ko seh.
Sang Uk Cung
Serampore College,Kolkata, India.
Ph: 8013946604
