Monday, 19 December 2011

BETHLEHEM

 7/Mary:

Mary nun ah zumtu pahnih hmuh khawh asi.
(1) Biakam hlun: Tuahsernak in  pathian hmai ah mitling si zuamnak.  Minung a  hlawhcham. Pathian zong minung ah a hlawh a cham.  Taksa, thinlung, thlarau  Pathian sinah  tuahnak in pek asi. Setan nih amah nuna hromhmi minung (nuncawh) nih a tuah kho hrimhrim lo. Atuah tu cu   A chungmi nung setan asi caah a fail lengmang ko.  Cu caah  hi  Pathian biaknak le peknak cu  Pathian nih a  hnawl. A cohlang lo.  Setan  mualphonak langhternak tu asi.


(2).  Biakam thar:  Zumtu chungah a nunmi Krih zumh(rinhnak) thawng in  Krih  ah Pathian  nih mitling ah a kan pawm.   Zaangfahnak in khamhnak ah: Mary nih Bawipa a thiam ruang, a thinlung, pumsa thlarau a pek ruangah Jesuh a pawi si loin Pathian nih Krih ah  a thimmi asi zia hngalhter: Cu nunnak Krih cu a chungah a nun hnu ah, Nawlbia  thihnak, sunghnak, ningzah mualphonak  vialte a in dingmi kha a chungah anungmi Krih le acung ah  amah huphengtu  Thlarau thiang hlim  nih tei piaknak thawng in   Bawipa  khamhnak chungah  a luhnak  nun asi. Cucu  nangmah le keimah  nun asi ve. Mary nun chungah  um ding in  Bawipa nih Mary  nuna thlen hlan ah  Amah  Bawipa aa thleng hmasa. Cu nunnak cu  Mary chungah  a um tikah Maray sining pi cu  chungleng leh bantuk in aa thleng ve.
  • Kei cu bawipa salnu ka si ko. Na chim bang cun si ko sheâ€�   Luke1:38 
  • Ka nunnak nih Bawipa a thang that.
  • Ka thlarau ka Khamhtu chungah a lawm I
  • Hitluk in asalnu mi nauta ka si ko nain ka cungah  thil lian ngan a  tuahâ€�. Luke 1;46-48.


               Midang caah damnak  petu  kha  Aca damnak aum lo(?).  Pathian le minung an iton ah hin  (asi loah) Pathian nih minung a kawl ah hin minung lawng hi hlah maw a thlen kan ti tawn.   Krih vulei I a rat  ah hin  kanmah  misual lawng hi hlah maw a kan thlen dih lai kan ti lio ah  Amah tu khi  khuaruahhar maksak in asining  aa thleng. Sermi ruangah sertu nih  a nunthlen piakmi hi lei le van ah anum rih lo.  Ka sermi tlak mawnu zawnruah  ah  tlak mawnu ah thleng duh  hrimhrim lai lo.  Van ah  asi ning a ngan ning, a thuhning le asan ningggggg:  cu dinhmun in minung  zawn ruah ah vancung I asining vialte  aa thlening afahning, a thuh ning le asan ning hi minung holh in fiang tein  chim khawh asi lo.  Cu aa thlenning amak ning thlarau in minung a hmuhter  cang ahcun   chung tha a ther.  Ruh le thlek zong hin a hlenh dih, mithli a tla.  Khuaruahhar asimi tucu zeitluk chia le niam hmanh in ra selaw  Amah ahmutu mizei hmanh  an tang kho lo.   Bawipa hmai ahcun  maicam ah khanghmi sathau bang an minung sinak thinlung hak a ziamral dih tawn.    Cu sual ngeihthiamnak, khamhnak  nun thlakthleng ahcun  zumtu  nih ngeihthiam  hal ding a ngei tilo.  Lomhnak tu duhning ina chim kho lei lo. Zing nichuak  a cercin khi  na zoh bal ve dik maw.  Minung mit  nih a tuar lo  araa dih.  Cu ceunak cu minmei var phen in zoh hmanh ah  a cerh tuk i mit araa i cikhat chung  thil  hmuh a fiang tawn lo.  Vulei minung le nungca thingram caah a sermi ceunak  hmanh  minung thisa nih saupi a dirh onh kho lo.  Cunak in let tampi ina  nganmi   Lei le Vancung Siangpahrang, Bawi zik, chunzan in a thiang a thiang tiah an thatthatmi Bawi cu   asinak vialte cu a hlih ta I,   asermi minung, nauta Mary  paw chungah  a vun isem I,  thlakua  a um.   Mary  nun kha  Thiang Thlarau  thawnnak nih a hup pheng hlah selaw a thihpi  hial hnga. Nika ina rami   Ozone ultra violet ray nih cun vun cancer a chuahter khawh.  A thawntuk caah  kan vu nut lak in  a kangh. Thisen zung a hrawh. Sizung ah  x/ray na kal ahcun na hngalh lai.  Naupawi mi caah ralrinnak a hLei in an tuah. Minung nih kan ser chommi  electric  zong hi  light ray an ngei dih I, kan thisen zungzam a hrawh khawh tawn.  Nau zong a chiatter khawh.   Ram thangcho ahcun  operation tuah tikah  taksa ahnak caah  nam an hmang tilo. Layser ray an hman.    X.ray le layser zungceunak  in alet tampi  a cak I thisen zungzam le ruhchuak tuah, thlek le thlok zong a thenkho dih tu   Bawipa hmai ahcun Johan zong thidaang in a tlu.   “A ka chawntu cu ahodah a si hnga tiah ka hun i mer i cuka ah cun sui mei vannak pasarih ka hmuh hna. 13Cu mei vannak hna lakah cun minung a lomi pakhat a dir i a kemit phiak in angki fual aa hruk i a á¹­ang ah sui taisawm pakhat aa sawmh. 1:13: Dan 7:13; 10:5 14 A sam cu tuuhmul bantuk a si i hawhra bantukin a rang i a mit cu mei bantukin a alh;  1:14-15: Dan 7:9; 10:6 15a ke cu somei chungah an tit i tleu tein an hnormi dar bantukin a tleu i a aw cu tisor nganpi thawng bantuk a si.  1:15: Eze 1:24; 43:2 16A orhlei kut in arfi pasarih aa put hna i a ka chungin kap hnih in a harmi nam a chuak. A hmai cu chunlai ni ceu bantukin a ceu. 17Amah cu ka hmuh tikah mithi bantukin a ke hramah ka tluâ€�(Biathlam.1.12-17). “Cun vancung ah cun bawiá¹­hutdan pakhat a ummi a cungah cun mi pakhat a á¹­hut kha ka hmuh .4:2-3: Eze 1:26-28; 10:1 3A hmai cu jasper lungvar le karnelian lungvar bantukin a tleu i bawiá¹­hutdan velchum ah cun emeral lungvar mui a kengmi chuncha kha, aa zel. 4Bawiá¹­hutdan cu a velchum in bawiá¹­hutdan dang kul le pali nih an kulh i cu bawiá¹­hutdan hna cungah cun, puan rang aa aih i sui luchin aa chinhmi upa kul le pali an á¹­hu. 5Bawiá¹­hutdan cun nimtlau aa lek i khuari thawng kha a thang. Bawiá¹­hutdan hmaiah cun meifar vanmi pasarih an um i cu hna cu Pathian thlarau pasarih kha an si. Exo 19.16; Biat 8.5; 11.19; 16.18; Eze 1.13; Biat 1.4; 4:5: Zek 4:2 6Bawiá¹­hutdan hmaiah cun thlalang fim bantuk a simi rili a um. Bawiá¹­hutdan cu a hnulei, a hmailei le a sirlei veve in saramnung pali nih an kulh i cu saram hna cu hmailei he hnulei he mit in an khat. 4:6-7: Eze 1:22, 5-10; 10:14 7Saram nung pakhatnak cu chiandeih he an i lo, pahnihnak cu cawfa he an i lo, pathumnak cu a hmai minung hmai bantuk a si, palinak cu a zuang liomi mupi bantuk a si. 8Saram nung pali hna nih cun thla paruk cio an ngei i an chunglei he an lenglei he mit in an khat. Chunzan in hlasak an ngol lo i:
·         “A thiang, a thiang, a thiang,
·         Lianngan Bik Bawipa Pathian cu,
·         Amah cu a um cangmi le
·         a um liomi le, a um laimi a si,â€� an ti. (Biathlam.4:2-8)
Cu Bawipa thiamthiam,  cu Bawi thutdan cung ah  Isaiah nih a hmuh tikah  minung men  hi a hmai ah zeihmanh kan si lo zia a hmuh I ka lo ko cang ati kha.  A pawng I vanmi zong nih  direct in an zoh ngam lo I, an thla pahnih in an hmai an huh.  Athawnnak le liangnannak huham cu chunzan in a sinah aummi zong nih  an tih I a hmai ah an khur. Cu  Bawipa  cu   Bethlehem  caw in, caw-ek,  cawzun, thopaw le hmaisem nih a hngahmi  caw inn ah,  a chuahnak ding timtuah piaktu hmanh a ngeilo.   A caah ihnak umchun  cu caw  rawl peknak caw kuang asi..   Hlan lio Palestine thal khualum le  khuasik  cu  very extreme asi.  A lum cang ahcun lukheng kak.  A kih cang ahcun ruh zong a ro viar hlah maw  ti awk in a kik ti asi.   Tuchan  bantuk in   Lectric meiceu aum lo. A.c  a um lo.   Heat system aum ve lo.   Thilpuan  phunphun sernak industry  aum lo.  An  thiam tawk in tuhmul, saphaw le  la hmang in   fenh-aihkut in an thit.   Caw inn ah asining le  vancung ah asi ning ci lei le van bantuk in aa dang. “1Siangpahrang Uzziah a thih kum ah khan Bawipa cu ka hmuh. A sang i aa hlorhmi a bawiá¹­hutdan cungah khan a á¹­hu i a puan cu biakinn kha a khat.  6:1: 2Sia 15:7; 2Cha 26:23 2A velchum ah cun mei bantuk a simi thilnung kha an dir i thla paruk cio an ngei. Cu thilnung hna nih cun an hmai kha an thla pahnih cun an i huh cio, an pum kha a dang pahnih in an i huh i a dang pahnih cu zuannak ah an hman hna. 3Pakhat le pakhat kha an i chawn i,

  • o “A thiang, a thiang, a thiang,
  • o    Ralkapbu Bawipa cu a thiang!
  • o    Vawlei cung vialte hi a sunparnak
  • o    in a khat dih,â€� an ti. *6:3: Biat 4:8

4An aw nih cun biakinn cu a hram in a hninh i biakinn cu meikhu in a khat. 6:4: Biat 15:8
5Cun kei nih kaa thawh i, “E law, mah hi ka si ko cang! Ka lo ko cang. Ka ka in a chuakmi bia hi bia sual lawngte an si i ka umnak mi zong hi bia sual le bia thur a hmangmi lawngte an si. Cun atu ah ka mit hrimhrim in Siangpahrang, Ralkapbu Bawipa cu ka hmuh,� ka ti(Isaiah.6:1-5)

                Cu lawng asi rih lo.  Bawi vialte Bawi, siangpahrang vialte  Saingparang, Sunparnak,  Dawh phuntling le rumra he, Siangpahrang luchin, le nawl ngeihnak sangbik angeimi  Lei le van ah  Biaceitu  kha,  Herod  ruangah   Bethlehem ah a tlatlum lo.  Bawhte asi lio in   fing le tlangkip an cul pi.   Hngalh lo ram ah dapcawp in an nunpi.  Kan Bawipa  kha Izipt ram ah refugee asi ve  kan hei  ti i salam in  kanmah cu kan ka kau ngang in  kan hei chim.  Kan ifiang ciah maw aih?.   Ruahmi zong kan ngeilo.  Amah zong kan hngal fawn lo. A duh zong kan duh fawn lo.  Zu le sa  hna in kan dawn salam.  Kedan sang le thil thuam tha hna in kan dawn salam.  Cort tlor zuam le nectie sau zur he kan don salam.  Kan Lexus le Mercidis tleu zur ah hin  Bawipa a thu ngam lo.  Athu kho fawn lo.  Athu manh fawn lo.  Kan ei duh zawng rawl thaw, kan duh zawng lomhnak le social, kan ngeih duh zawng phungbia le sermon, he sang emem in  kan don I keimah lungchung ah rung um tuah kan ti.  Bawipa a ning a zak.  Anih cu niamtuk, sifak tuk, berh timte  tein a ra I kan sin um a ning a zak. Kanmah pawl sin umnak cun  Kutdongh le tudawngsa pawl sin um a nuam a ti deuh. Setan  nih thawng chungah a hrenmi thlarau thinghmui, phar, damlo, micaw, kebai, thichuak, hlawh hlang , mithi  pawl, hell hnompung ah  khangh ding  an tamtuk  le  cu hna chuah ding ahcun minute khat le secand khat zong  nuam tein a um manh lo.  Unau…hello,  Zion fanu na mit a fim maw?  Vulei kan sinak, rumnak, degree, sannak, Bawinak, minthannak, status,  tangka, laarnak…… kan Bawipa hmai kan  chuan khumh rih lai maw?. A zoh manh a duh loh. Cu vialte nak tam van ah a ngei.  Cu  vialte hna hrampi  asi.  Nangmah le keimah ruah ah  a chiahta. A duh tik poh ah a duh can poh ah  a ngeih dihmi asi.  Cucu vulei ah a rat hnawhmi asi lo.   Anih caah cun  a har a nuam ti chim manh loin   sualnak ral doh asi.   Bethlehem in, mizei mirum inn le mifim pa  sin hmanh ah a tang lo. Kalvary lei ah ding tomo teina kal.  Cuka lampi ahcun  sualnak sal tang pawl  a chuah  thluahmah hna I  nunnak ram ah aluhpi dih hna.   Sangtuk in   don kan timh  lio ah  anih cu a ngeihchiatnak  vansang a lam.   Sual setan nih thong ah sal aa hrenmi hna a fale tel loin   Khi a sunparnak  ibelh   a nuam a ti kho lo. Kan nih cu nunnak hrampi  chungah ka um cang maw tinak inn X’mas tuanbia luklak chui ah kan can a dih Bawipa hal loin vulei cung cauk  kip kan khomh. Krihfa thlacam tuah. Bawipa cu cauk  chungah a umlo.  Nangmah ah khan a um. Chon law an chonh  ve lai. Hal law an pek  lai. Elijah  a zamnak Moreh tlang ah   Li a hnin dulmal nain  Bawipa cu lihin ah aum lo.   Mei  kang le mei alh  a chuak nain Bawipa cu mei chungah a um lo.  Aw nemte,  zilthli  aw nem tein a ra.   Vulei lengphaw  ari lauimai mi ah Bawipa a um lo. Na chung ril a thuhnak bik na thlarau ah khan a um. Cucu chon law Bia. Van ah khin hei chonh hlah. A sang tuk.  Kanmah le vanthumnak kar lak - vanhnihnak  ah setan ram a um I, kan taksa aw nih a  a hlen kho lo.  Cu ruangah  Amah a ra I kan chungah a kan umpi. (Placebo, by Baptist pastor larnak) internet ah  ngaih khawh asi. Izipt ram in  arak kir I  A nu le pa khua zong ah um kho hlah.  Chungkhat  sahlawh umlonak Galily an panh than.  Cuka zong ahcun a rawk kho lomi nunnak chang le  Eden ah  thing tha bik nunnak rawl Bawipa cu  a pa Joseph hruainak tang ah chungkhar ei a kawlpi.  Apa Pathian rian a tuan hnu ah    A chuahpi ule nau hmanh nih an zum lo bantuk.   Ami phun sinah  khuaruahhar thil a tuah can ah    Biakam hlun Biaknak hruaitu pawl nih   khuachia le Belzabul  thlarau  a ngeimi pa an ti.  Vancung ah  zungzal  Biaceitu  bawipa cu   thi ding ah  bia an ceih I vailam ah an khenh.   Kan sualnak le tlakchiatnak nih  hi tluk tiang in a nun  a hngawngmi le  asi ning a thlakthlenmi  na hmu bal va cang hna maw?. “9Ka zoh ko lioah khan bawi á¹­hutdan hna cu an hun hun hna i zungzal in a nungmi cu á¹­hutdan cungah khan a hung á¹­hu. A puan cu hawhra bantukin a rang i a sam cu tuuhmul thiang bik bantukin a thiang. A bawiá¹­hutdan cu meizik lengkekual cungah hun a si i meizik kha an chuak i a á¹­hutdan cu meialh nih a tuam. 7:9: Biat 20:4; 1:14 10A rianá¹­uantu dingah mi a thongthong in an um i a hmaiah cun a nuainuai in an dir. Biaceihnak cu hun timh a si i cauk cu an hun kau hna. 7:10: Biat 5:11; 20:12.
                  13Zan i langhnak ka hmuhmi ah cun minung a lomi pakhat cu van khuadawm he a rat kha ka hmuh; zungzal in a nungmi kha a hei naih i a hmaiah cun a va dir. Mat 24.30; 26.64; Mar 13.26; 14.62; Luk 21.27; Biat 7:13: 1:7, 13; 14:14 14Bawinak le sunparnak le siangpahrang á¹­hawnnak kha amah cu pek an si i cucaah miphun zakip le holh phun zakip nih a rian kha an á¹­uan. Bawi a sinak cu zungzal in a hmunmi bawi sinak, zeitikhmanh ah a dong lo ding a si i siangpahrang á¹­hawnnak a ngeihmi cu zeitikhmanh i hrawh khawh lomi á¹­hawnnak a si.(Daniel.7:9-10, 13-14). A caah zeihmanh a  thahnem lomi minung zawnruah  ruangah I hiti ko in  aa thlengmi  Bawipa hi na chungah ah a nun  I na chungril  an fenh ve ngai ahcun   na thu kho menmen  hrimhrim lai lo.   A ngah lo.  Minung pangai dinhmun nak niam in  ara lai nain  hmuh khawh lomi  Pathian asinak a ceunak zung le layser  ray  nih na thlarau a tongh  cangah cun thlarau nih a celh lo.  Athang bak ko.  Lazurus a thawh bantuk kha asi.  Lazarus nih  Bawipa kha a thinlun,g taksa, thlarau  a pek lo.   Hmasa ruangah thihnak ina  thawhter lo. Mithi nih cuna thih le a nun zong  a hngal lo.  Nangmah le keimah  hman thlak asi. Krih nih  tho tiah a auh I mithi nih a Bawipa aw a theih ia thawhthannak ah asi deuh.  Kan nih cu tangka tlau bantuk, Tuu tlau bantuk kan si. Khoika dah kan um, khoika in dah kan tlau, cerh lak ah maw ka tlak, vok ek lak ah dah ka bualh zong kan hngalo lo.  Pathian nih  Krih ah akan kawl hnu ceo ah  man kan ngei ve menmen.    Maray nih  a thinlung, nunnak thlarau a pek hmasa ruangah  Jesuh a pawi lo.   Bawipa nih a thimnak le vohbik si ding in a zaangfahnak ah asi.   Na thinlung, pumsa, thlarau  Setan nun(Hybid) kha  Pathian cu va pe va pe hmanh law a duh lo. Eden in a thawlmi asi. Thah ding asi.  Biakam hlun bi ain kan chim ahcun “Maicam ah a khanghta cikcek lo ahcun  ngeithiam a tim naisai lo. Vuitampi thah lengmang awk a that lo caah saram tu  kumtin a thahnak asi.   Biakam thar ah  Krih ah Calvary ah a sam ta cikcek I  thlan ah a vui hnu ah   Krih thawhthannak ah khan  mither, nunthar cu an pek.  Keimah lungchung ah  rung umtuah  kan ti ah hin samta cikcek cu kan  I phal ciah maw cu….,   Ka chungah  na um cang caah  ka lawm tiin thangthat ding tu asi. Cu nun nih a hrawh khawh lomi  Amah fapa Krih thihnak le thawhthannak thlarau  an pek I na chuah hlan in  Bethlehem le Kalvary  in thawhthannak ah  an thim cangnak ah khan,  Maray bantuk in  kei cu na sal ka si ko. Na duh bantuk in asi ti law, na chungnaute  a cawl lai. Amah thlarau  nih cun gin an humzual lai. Na pumsa minung zuamnak a dih  lai I Krih cu  Bawipa chungah na thlarau hla a saktertu  asi lai.  Hi Mary thluachuah  hi na pom h khawh lo asi ahcun thlarau thluachuah na sungh rualrual in vulei thluachuah zong an sung lai.   Pathian hi Amah theory tea um. Amah lam te a um. Sehtan nih minung hmang in  Pathian a doh lio ah  Krih nih  Amah pumsa hmang in  Setan a kan doh piak.  Marau zong  cu thawnnak a chungah a um tik ah  a nun aa thleng ve.  Cu thawnnak hmang cun anung, a cawlcang I thinlung le pumsa zong nih  ka duh lo ati kho  menmen tilo.    Cu thlennak cu  hnekchom khawh asi lo. Samzai tia zong  palh lo ding in na tanlennak ah asi lo.   Na thiantuk ruangah le  na tlintuk ruangah an um hnawh hlei lai lo.   Na chuah hlan le kachuah hlan I  arak tuah cangmi kha  kan chuah ve niin Bawipa  nih kan chungah a chiah.  Kan tlin ruangah siloin kan bawrsoptuk ruangah  atlingmi  a kan pek.  Na dam lo tuk ruangah  adammi Krih kha na damnak caah  na chungah Krih nih a chiah. Cancer, thisen sang, zunthlum, dam lonak phunphun, thinlung sifahnak …..zei zawtnak dah  na ngeih.  Bawipa sinah damnak hal lengmang hlah.  Na chungah aummi   zeihmanh mih a zawter khawh lomi kha tanh, thangthat law,  na nun an that cuahmah tu biakam hlun zawtnak chiava pawl kha a chem dih hna lai.   Van lawng ah  dam le lomh itim hlah.   Vulei hmanh ah cu Bawipa cu  na lomhnak ah nah man khawh lo achun  vancung zong ah na hmang kho hlei lai lo.   Vulei I har ngang, sifah ngang I vancung lawng ngeih.   BIA cu  na pawng te ah aum ko. NA chung, ka kaa, na mit le na hnaa ah aum ko tiah Moses nih Israel mi a chimh hna.  Na damnak cu  na chung ah aum. Na sifah  mualphonak hlonh piak ding in mirum Jesuh kha  na chungah  aum cang.  Midang sinah tlumtla kholo in an khamtu na uahzumhnak le ruamkainak  vialte  khangh piak awk ah   lungnem nuntha  ruam kai kho ve lomi, a uah bal ve lomi Krih  kha na chung minung siding in  a chiah.  Cucu  Asi tak ee ti na fian ni ah  na mithmai a dawh lai.   Iang a ngei lai. Midang caah na thlum lai.  Thlarau in khah itimh chom, tuah chom,  ti chom hnu ah Krih arak lut bal lo.  Zeitluk mihrut langak asi z\ong ah, a rocar mi thiangthunh asi zongah, a dawh lobik darrul asi ah, a hmur le a hnar a beu cangmi thinghmui asi ah Krih a luh  ciah in   nunnak ngei in an tho  dih I khuaruahhar  in a thawnnak a lang dih. Chinmi unau   Pathian  na zumhning hi  zoh than tuah.   Van thluachuah lawng na ruah channak ah na vulei nuna car thlu  cang lai hih.  Van lei a hninhno ahcun pumsa zong a cawm, thluachuahh innka a hun; teinak ah a hruai. Cu bantuk in thildang kan chim cia zong ah khan Amah lengmang  a langh tikah Hi pumsa titsa thinlung Setan uknak a dih I vulei ah hin vanram cu kan tem tawn cu  the. Nang cu na tlinlonak lawnglawng, na harsatnak le derthawmnak lawnglawng  na hmuh khawh I Krih  zoh hrimhrim na duh lo. Na lu na khun peng I na mit na chinh peng hrat ah  zeitin hme na hmuh/na dam  hnga.   Letpaih  rumro  le  khongurth in na dir peng hrat ah  zeitin hme na thisen zungzam  zong  a kal khawh lai.   Circulation(thisen chokvak)  a herhnak cu  a thar lengmang in kan pumsa ser kan sinak ding ah  pei kan  cell hna nih an rak herh cu.  Aw…. vulei ah hin Chinmi  Krihfa  sining hi dah a harbik ko rua ka ti. Thluachuah hawn dank an thiam lo.  A hawng cia zong kan khar rih. Nitlak ramah  khuasik a chuah cun thing hnah an til tawn.  Zeiruang dah an tilh ti cun,  khuasik nih  an chung I glucose a hmeh I a khal ruangah an thi(thingkung nunnak) a kal kho lo. Cu ruangah   a hrintertu hna Vitamin D a cawlcangh lo rualrual in   zawngdang(sen, cica, eng, le dum) an rak chuak tawn.   NA chungah Setan nun cawh kha Krih nih  kal kho loin a khalter tikah  nangmah ah  Amah dawhnak a chuak.  Na nun cu paradise  nun dawhbik ah a ser.   Vulei thil zong  pakhat   le khat an iton tikah sining a thleng tawn.  Science zong nih Tette a piah.   Chemical reaction(dahpiuh)nak a um.  Nu le pa zong umti tikah duhnak,  nuva, chungkhar tiin thlennak a um.   Krih nih minung a vun panh I a fonh tikah  kanmahnak in Amah ah thlennak ngannnnnnpi  a um hma bantuk in a fonhmi  zong kan ithleng ve.  Pumkhat kan sinak  zawng dawhdawh an chuak. Mirum pa ka neih  ruangah ka sifahnak  a lo I ka pasal ta cu ka ta asi tikah mining sifak hmuh in an ka hmu tilo.  Mirum nupi  tiin hngalh ka si.   “Mipa nih a nu le pa kha a kaltak hna lai I anupi kha a belh laiâ€� ti hi Amah ah a tling taktak.   Neihchun asinak le a nunnak tiang a phelh dih taktak.   Van ah a sunparnak le lianngannak  a kaltak I a dih:Avulei pumsa, nomhfah le nunnak tiang a hlawt in kan caah aa thleng nain asinak taktak tu cu chiata loin  nangmah le keimah thuam caah avun put.   Amuizoh ah a tlawm nain  Amah he a tong cangmi thinlung  a kangral lomi le a zor lomi   a um kho lo.  Maicham mei cungah  ah khanghmi  tuu le meheh thau bantuk in  titsa thinlung  thawnnak  a zor I,  cross ah  Krih ah thah a sinak a hmuh lawng si lon , zeihmanh lo misual, lawng kawrawng  men asi a hmuh cang ahcun  ngeihthiam  hal ding zong aum tilo.  Bawipa nih a arak ngeithiam dih cangmi  thil kong ah ngaihthiam  hal than  lengmang  hi Amah zeirel lo asi.  

Cu nun zawr, nunthep, nun lawng kuarawng nih cun lomhnak chim dah tilo  cu a ruah mi ruak asi ko.    Cuka ahcun  Krih nih Amah nunnak thlarau  in  a vun peh I  a nunpi   tawn caah zumtu  cu lomhnak luangliam ruangah  mithli  a tla tawn.   Anun cu felnak in  dawhnak tein a hruai.  Hihi  Na pianthar asi lo.  Hrinthar cangmi, a paingthar cangmi na si na hngalh ni asi. Bawipa nih cun Afapa  thihnak le thawhthannak  thlarau chungah   thawhthan zingah khan an hrin diam cang. Cucu Nikodamus sinah “Pumsa lei in ti ahcun mi cu a nu le pa chung in(pumsa duhnak/ihtinak in) a chuakmi asi.(John.3:6).   Titsa hrin cu titsa thinlung , pumsa ruahnak  te a keng ve lai.   Krihfa chungkhar a chuakmi na si ruangah na hnangam thlorh hlah she.    Bawipa   nih Amah thlarau chungah an hring cang maw?  Tihi  a biapi.   “Sihmanh selaw thlarau hrin si awk ahcun Thlarau in a chuakmi asi awk asi.â€�.(John. 3:6).  Krih thawhthan ni ah  Bawipa nih cun an hrinthar diam cang.  Amah belte cu,  pumsa in  na chuah rih lo ruangah   na hngalh lo biatu asi kho.   Hrinthan na sinak   na lung a tlian I na thlarau  Bawipa nih a tongh ni hi  na hrinthannak asi.   Hi  nunnak bia hi thlarau in  na ei fuh I na chung minung a nun  hnu ahcun zumh lonak le tihnak a lo.   Bawipa cu na zumhnak(rinhmi) a cawlcangh cu  nangmah le midang sinah  thuh khawh asi lo. Van thluachuah aa hawn rualrual in vulei thluachuah zong aa hawng vima lai

mary 1,2 to calvary peh than ding
Sui Chin