7/MARY.
Mary Anun ah hin zumtu pahnih kan hmuh kan ti cang I zumtu pakhatnak cu:
(1) Nawlbia hlun zumhnak; Nunnak a pe lo. Na tuah lawng ah na nung lai. Na tuah khawh lo asi le: Pathian nih sualnak a ngaithiam lo. Sualman cu thihnak Tuahsernak in Pathian lungton timhnak. Thlarau cencilhnak a um lo. Minung a hlawh a cham. Pathian zong minung ah a hlawh a cham ve.
(2) Zaangfahnak in khamhnak nun: Nawlbia petu (or) Nawlbia cung ah nawl ngeitu zumh(rinh) nun. Thlarau nih chung le cungah umpinak(Jhn.16:7-8, Mtt.28:20). Minung cu Krih aa ton tikah amah sining a tla nain amah ah a nungmi Krih ruangah thlarau khamhnak pinah pumsa khamhnak tiang aco. Thihnak le mithi khua cungah nawl a ngei.(Bia.1:18) Krih zumh(rinh) in teinak nun asi. (Filipi.4:13). Bible Nawlbia hlun zumnak in zaangfahnak in khamhnak ah lutmi Nu pa 3 an um. Hlawh hlang Nu, Samaria Nu, Mary.
(A). HLAW HLANG NU: Pa he an tleihmi hlawhhlang nu kha, Jesuh he itong manh hlah selaw khualeng ah lung in thilak in cheh ding asi. Lamdang a um lo. Nawlbia nih misual cungah dawtnak, nunnak a hngal lo. Angeihmi pakhat aum I cucu thihnak asi. Sualnak rim a theih cangka in thihnak in a cawlcang colh. Hlawh hlang nu cu asinak status le min, nih minung society lak ah hmuntha a ngeilo. Cu rian cu zeiruangah dah a tuan?. Nunnak caah lamdang source a um lo ruangah maw, a thinlung nih hawi a canh lo ruangah dah, a ho nih kan hngalh piak lo lio ah a muisam hmantlak cu hnom pung alo. Mi kut hnom hnawhnak, thinhan hrikthlaknak an si rup in, dawtu, siaherhtu le zawnruat tu a ngei ve lo. Chanhtu le phentu a ngei lomi, nun khuahar le ningti asi. A caah chun le zan cu amui cecua ko. Muilak ah rawl a kawlmi zuu he a aa lo. Hi bantuk khuaruahtam minung cu “Thihnak le mithi khua tawh neitu�, Jesuh he aa ton cangka in a chiatnak le dawh lonak a hlonh piak. Anun a tlaitu nawlbia a phoih I thlarau, thinlung, pumsa khamhnak a pek. Khamh asinak dingah mah minu nih a tuahmi zeihmanh a um lo. Jesuh hmanh hi a thei hnga maw. Mi sual cu amah thiannak le ceunak in a kan chunh tikah kan thianlonak le hnomhtamhnak vialte fiang tein a lang. Amah thiamthiam nih a thiannak nun a kan tomh ruangah kan sualnak cu lam hlapi ah a chem I thlarau, in thinlung ah, thinlung in pumsa ah zaanng hirhair tein a kan chiah Thlarau a tundin hmsa I cu hnu ah thinlung alak. Thlarau le thinlung fek teina dirter hnu ahcun pumsa cu automatic in a dir ko. Setan tu nih cun thinlung a thluk I pumsa a tlukpi colh. Cu hnu ah thlarau thahnak rian a tuan. Hlen lengmang, thluk lengmang bu in nun a dongh tikah Hell ah a kan kalpi lai. Pathian tu nih cun Krih hmang in setan a kan doh piak. Kan thlarau a chunh a thangh, thinlung hmafak le hmapel vialte a tuam, a men dih hnu ah pumsa zong a tundin. Kan chungah le cungah thiannak rian tuan piak lengmang bu in nun dongh tikah asin ah a kan hruai. Amah thuamthar in Krih ah a kan thomh. Kan vulei thuam theipit hnah a thlok I Krih nunnak savun thabik ina kan thomh. Ngakchiat lio Chrismas thilthar neih ko ka tah chun. Amen.
(B) SAMARIA NU: Anih nu zong hi a buai ve ko hih. Dawtnak tihal in pa pakhat hnu pakhat aa thleng nain dawtnak nih a kal tak lengmang nu: pa pannga arak kawp cang nain chungkhar mumal ka dinh ve ti ni um loin hnol lengmangmi Samaria nu, zeitluk nun sifak dah asi. Anih cu Judah phung nih a nenh lo nain, chung sivangh a bang hlei lo. Avanchiatnak muisam kha khua chungah mi nih zei an rel lonak zawtnak le certificate asi. Cu ruangah hawi tuan thawh canah a thawh ngam lo. Milak ah zalawng tein a chuak lut ngam lo. Avanchiatnak nih minung society in lam hlapi ah a hnawl. Sifak cu khua kilne ah nawn an si ti he aa khat. Pumsa le thinlung ah belh ding mumal a ngei lo. Phentu ngeilo nun vakvai, nun lileng asi. Bible nih a nun chungril cipciar in a chim lo nain Jesuh nih “Na pasal va ko hmasa� ati lioah pasal ka ngeilo ati nain “Pasal panga na ngei cang� ati mi nih a nun chungril a cawih dih. Hna-ngam lungdaihnak kawl in pasal panga arak belh cang nain mizei hmanh nih a dongh tiang an pom lo. Lungkuainak, chung sivanghnak, huatnak, ningzahnak, nakchuahnak, he a vakvai ti hmuh khawh asi. Pumsa fahnak cu si-ai in damh khawh asi. Thinlung sifahnak tu cu dawtnak lawng nih a damh khawh. Zeitluk nun sifak dah asi. Minung hi thinlung a tlk cang ahcun nun hi a tlusop taktak ko dah kaw. Chinmi chungah hi zawtnak hi zeizat nih dah kan ngeih cang hnga. Kan ram ah, India ah, Malaysia ah, kan vahvaihnak ram kip ah. Vulei lomhnak le hnangamnak ti kawl in vulei killi kan hrawng. Hna-ngam lungdaihnak taktak kan hmu maw?. Kan tithannak hmun ah Bawipa nih rak kan pal cio hram seh. Arak belhmi pa panga(vulei) nih an pumsa duhtlinnak ah an rak hman nain dawtnak zeihmanh pe loin an hnawlmi le hlonhmi asi zia: a thinlung vialte a khuai cikcektu le minung hawi dinhmun sin in a thentu vulei tikhur sualsal tannak chungah kaltakmi asi zia Jesuh nih a tar piak. Cu hnu ah “Keimah hi zungzal dong loin an dawtu ka si� tiah NUNNAK TI asi nak a chimh. Duh a nung tuk na ti ve lo maw?. Vulei ah hin zeibantuk thil le minung hna nih dah na lung an khuai cicek ve tawn?. Hawisin hmanh ah chuak ngam tilo tiang le nun hmanh zuam tilo tiang in lungdongh vansannak chungah na um maw?. Cuka hmun in, chuak kho tilo in na pumsa, thinlung le thlarau temton tu zei dah na ngeih ve. Society nih hnompung chungah hlonh cangmi, tholung le eklung nih an but hnawhmi bantuk in setan thong chungah hlonhmi na si ve maw?. Sifak awk hlawh, mitcaw, keibai, zeng, phar, thinghmui, thichuak, hlawh hlang, mithi chungkhar le Judah phun asi lomi Gentail le Rome zong nih Bawipa….. David Fapa ….. an ti tikah a ho hen a lanh tak bal?. Thih bawh in ruak kuang nih hngahmi na si maw?. Doctor le nurse tein a sung an pek cangmi na si maw?., Fanu fapa ruangah na lung a kuai cikcek maw?. Vulei neihchiah chawva kong ah na pumsa a rawh tiang in na kawl len cang nain, bel taw a zut peng rih maw?. Krih nih an tong ve hram she. A ho dah a lanh tak bal…… Hi Bawipa hi na tong ve cang maw unau?. Amak asi.
© MARY: Amah chung in Krih a chuah khawhnak ding ah Bawipa nih a tlinnak atarnak kan hmu lo. Dawtnak in kan caah nun a pek ah hin kan tlinnak a zoh lo. Hiti men hin khamh le dawt kan si ko. “Na cungah daihnak um ko she. Bawipa cu na sinah aum I thluachuahnak tampi an pek.�(Lk.1:28). “Zeica tiah Pathian nih nangmah cu vel an ngeih, Nau na pawi lai I a min ah Jesuh na sak lai. Amah cu mi lian ngan asi lai I Cung Nung Bik Pathian Faoa ti asi lai�(Lk.1:30-31). Vancungmi nih hi bia a chimh ah Mary cu Moses Nawlbia, minung nih tling tein a tuahnak thawng in Pathian hmaiah tlin timhnak, pumsa tannak ram ah aum ko rih. Mary hi a tlinnak ruangah thim asi lo. A tling lomi Mary sinah Bawipa tu aum I vel a ngeih, thluachuah a pek. Cucu Krih a pawinak ding ah a tlinnak asi. Moses Nawlbia ning ahcun, kumkhat I ni 365 chungah minung cu ni 364 tlinh hmanh selaw vuikhat a sual ahcun hrem a luat lo. Cu cangka in saram nih a tuar peng a herh. Cu caah, pasal ngei lomi ngaknu thiang nih fapawi cu a biaknak le asi ning he a kalh. Ahamtu Joseph he an piat lai. Lung cheh ding asi. Nawlbia nih duthimnak chung in a khen. Anunnak amah kut ah aum lo. Nawlbia le Mary nun cu a tanglei bantuk hin aa kalh. Mitlau, kal sual, chimh ngailo, a biknak le doctrine dohtu si puh a hlawh lai hih. Cross nun cu a linglet in ara kan ti cang khah.
(1) Pa a hngal lo. Zeitin dah asi khawh lai.
(2) Virgin a si. Nunchung minchiat a tuar lai.
(3) A hamtu Joseph nih a ka phiat lai.
(4) Abiaknak phung, doctrine, le ka society he a kalh.
(5) Lung cheh tuar in a thi lai.
(6) Nu le pa le Chung khar caah ningzahnak sangbik asi lai
(7) Kaa ruat ta lai, ra than te
Asi nain Pathian thawnnak cu amah chungah a hung nun I chung le cungin Krih he a ton cangka in Bawipa cu a duhthimnak a hung si. Aa lomhnak bik, a thluachuah sangbik, le vulei ah thluachuah phawtnak ah Pathian nih anun a kaltlang I, a cunglei tihnak alo. Vanmi nih ‘Bawipa nih an um pi’. Vel an ngeih I thluachuahnak tampi an pek ti a hngalhter bantuk in Krih zong pek asi zia a chimh i amah kaltlang in vulei thluachuahnak asi lai ti zong a chimh. Pathian cu kan sinah aum ti le vel a kan ngeih I Afapa Krih ah thluachuahnak tampi a kan pek tihi hlan thlarau mi hna hmang in Bible ah Bawipa hrimhrim nih a kan chimh. A kan chim lawng aza ti loin Krih cu a vun thlah. Kan caah a chuak, kalvaray ah a thah, I thihnak in a thawh hnu ah Amah nunnak thlarau cu a kan pek. Vulei ah a zummi vialte nih co khawh ding in a thlarau cu a toih. Mary bantuk in Amen, Bawipa na duhnak bantuk in si ko she, vancung ah na duhnak a tlin bantuk in keimah (vulei) ah tlingko she, kan ti khawh tikah chung ah umpitu thlarau le cungah hupphengtu, huham le thilti khawhnak caah Thlarau thiang hlim cu a kan pek. Krih pawi ding in Maray thim asinak ah hin Mary tlinnak le a timhtuahnak tuahsernak pakhat hmanh kan hmu lo. Kan khamhnak caah kanmah timhtuahnak pakhat hmanh aa tel lo. Kan duh thimnak umloin vulei ah kan chuak, kan duhthimnak um loin zaangfahnak chungah a kan khamh, a kan umpi, I Fapa Krih ah thluachuah a kan pek. Cu thluachuah cu kanmah ca lawng si loin vulei ca zong ah pek chih kan si. “Nan nih cu miphun vialte hna caah Cite bantuk nan si. Nan nih cu vulei caah Ceunak nan si�(Mtt.5:13-14). Bethlehem cu cross lampi zulh pah in phakmi asi bantuk in Maray caah Lam pahnih lawng aum I thim ding pakhat lawng a ngei. Minung thawnnak in zulhmi Nawlbia lam maw aa thim lai, Krih nih chung le cungah a cencilhmi cross lam dah?. Nawlbia lam “Amen� apek ahcun pumsa in anung lai nain amah le vulei nih thluachuah nganbik a sung lai. Cross lam aa thim ahcun Nawlbia nih sual a phawt lai. Nawlbia le titsa thinlung mit ahcun Jesuh pawi hi zeihmanh a miaknak aum lo. Joseph he an ithen lai. Amah duhthimnak a thi lai. Asi nain Pathian thawhnak rinh in vulei minung sinah thluachuah nganpi phawtu asi lai. Cross lam cu Nawlbia nih a ukmi titsa thinlung thihnak hmun asi. Cross cu mission rian zong asi fawn. Bawipa caah vulei ah High commission/ ambassador na si tinak asi ko cuh. Minung thinlung, mit hmuh khawh tawk in tuak ahcun ahar ko. Hawi loin mah lawng kalnak lam asi. Mihrut le mi dawhcah lo rian asi. Vulei mifim cathiam pi zong Bawipa ah hruh aa thimnak hmun asi. Zumtu tampi nih cross lam cu thim in Bawipa zulh kan ngamh lo ruangah kanmah le midang sinah a luang ding thluachuah zeizat dah kan phih mu. Kan nih cu kan duhthimnak in kan zulhmi lam poh kha Bawipa remruat kan ti dih. Bawipa remruat asi lo. Kanmah remruahnak asi. Aduh naloin kan hei belh chih men tawn ko pei tiah. Bawipa nih a kan thim piakmi cu cross lampi chungah mission rian asi. Akan chiahnak le rian a kan pek ciomi mission field ah amah caah ambassador si ding in a kan duh. Thlarau tlau tleihnak ah asi maw, pekchannak ah asi maw, thlacamnak ah asi maw, thawngtha chimnak ah asi maw, ram le miphun kong ah asi maw, zeibantuk asi hmanh ah Amah kan sinah a um maw, kanmah nawl ngeihnak le duhthimnak ah si loin Amah lungtlinnak ah a si maw: Mary bantuk in Bawipa duhnak asi ahcun a sal ka si ko tiah a har a nuam zoh loin Krih zalawng tein a chuahluhnak nun ah Bawipa thluachuah cu a khat, a hninh in a luangliam lai. Hihi Chinmi nih fiang tein kan hmuh ni ahcun kan ram leilung a par lai.
Kan miphun hi par hmanh selaw kan ram a par lo ahcun cucu thluachuah tling asi lo. Abraham sinah a thluachuah kha tha tein chui hmanh. Ram a kawk hmasa. Cu hnu ah Miphun, Cun rumnak, cun minthannak le a hnubik ah vulei miphuan vialte caah thluachuah asi kha mu........peh than ding.........
Bawipa lawmhnak nan cungah um ko seh
