Bible: - John 6:16-21 (Bible caang hi rel taak ding)
Kan vawleipi thanchonak nih a thangcho lo mi kan Lairam zong a hun kan thanchopi ve ruang ah vawlei khuaza um zumtu unau hna nan sin ah internet in phung ka chim khawh ve caah Pathian ka thangthat i kaa lawm. Caan a ka thiahtu nan sin ah kaa lawm. Caanthiahnak thawng a ka thanhtu Sayamah Biak Tha Hnem cung zong ah kaa lawm hringhran. Pathian nih thluachuahnak in pe ko hna seh.
Thlarau thazaang kan laknak ding Bible caang Johan 6:16-21 nih a chim duhmi cu a tanglei bantuk in ka hun langhter than.
Jesuh Khrih zultu hna cu rili cung lawng chung i an um lio ah thlichia a hrang i harnak an tong. Rili cung lawng chung i um lio ah thlichia a hraan ahcun thih a fawi ngaingai caah awlokchong an um hi an mawh hrimhrim lo. Cu bantuk in kan nih kan nunnak zong ah harnak (thlichia) kan ton caan a um theo tawn.
Jesuh Khrih rili cung i a ke in a rat an hmuh tikah an tih mi hi khuachia ah an ruah a si kho men. Judahmi zumhnak ah hin rili chung ah khuachia a um tiah an zumh. Khuachia cu an tih tuk tikah Jesuh Khrih zong cu khuachia ah an ruah i an thin a phang. Sihmanhsehlaw Jesuh nih, “Nan thin phang hlah u, keimah pei ka si cu,” a ti hna hnu hin an hna a ngam ngai lai. Thlichia le tilet ruang ah an thinphan leng ah khuachia kan sin ah a ra tiah an ruahmi cu zeitluk awlokchong in dek an um hnga, zaangfak ngai an si. Cu ti chimpit vansang i an um lio ah Jesuh Khrih cu an lawng chung ah “an luhter” i an i tinhnak hmun cu luklak te ah an phan. Kan nunnak ah chimpit vansang i kan um ahcun “Kan nunnak chung ah Jesuh Khrih kan luhter lai i teinak kan hmu lai” ti mi a kan cawnpiak.
Zei ca’h dah tuchan Khrihfa nih teinak kan hmuh tawn lo ti hi ka ruat theo. Kan nunnak ah lawmh caan ah si seh, harnak caan ah si seh Thiangthlarau kan sawm lo caah le Jesuh Khrih a thawh`hannak hmual kan nunnak ah a um lo caah a si ko hnga lo maw? tiah ka ruah.
Hlan lio zumtu mi hmasa hna an nunnak kan zoh ahcun an mipum cu thi ko hna hmanh seh law thlarau in teinak an hmu. A ruang cu an nunnak chung ah Jesuh Khrih thawh`hannak hmual a um i thiangthlarau nih a rak umpi hna ruang ah a si. Jesuh Khrih an rak tlaih lio ah cun leng ah chuak ngam lo in an rak i thup i Peter hoi nih cun ar voi khat khuan hlan ah voi thum tiang a hlawt. Jesuh Khrih a thih hnu zong ah inndang ah an i thup hna i nu pawl tu nih Jesuh Khrih thlaan cu an va zoh. Nu hna nih “Jesuh Khrih cu a rak chim bantuk in a tho cang” tiah zultu pawl cu an va chimh hna tikah innka an kharmi cu an hun i leeng ah an chuak. Ralchia i an um lio ah ral`ha in leeng ah an chuah ngam nak cu “Jesuh Khrih thawh`hannak hmual” ruang ah a si. Jesuh Khrih thawh`hannak nih an chung ah rian a tuan tikah an ngamh lo mi (Thih) zong an ngamh i leeng chuah sawhsawh hmanh siloin a tho`hanmi Jesuh Khrih fialmi (mission) rian an tuan. Mission rian an `uannak ah martar in tam deuh cu an rak thi. Peter cu lingtalet vailamtah in a thi i Paul cu a hngawng an rak tan. Zumtu tampi cu sahrang in an rak thah hna i mei le chiti lin in an rak thah hna. Hi martar hna hi pumsa lei cun a sung ngaimi si ko hna hmanh seh law thlarau lei cun Jesuh Khrih ca ah mi ral`ha hna an si i teinak a hmumi, van ram a phan khomi an si.
Zumtu hmasa hna chan, Khrihfa hrem chan ah hin Sizar siangpahrang Tyberius le a nupi Dyna hi bia an i ruah. An pa Tyberius nih “Kan nu Khrihfa pawl kan rak hrem hna ah hin an hrum, an ai, an tap i hrem an rak nuam tuk. A sinain a tu cu kan hrem deuh deuh hna i bia tha in an kan chonh deudeuh, thla an kan cam piak deuhdeuh, Pathian thangthatnak hla an sa deuhdeuh i hi bantuk an zia hi ka celh hna lo” a rak ti. Zumtu hmasa hna nih anmah a hremtu hna ca ah thla an rak cam piak khawh mi hna cu Jesuh Khrih thawhthannak hmual a si ko. Cu martar hna thawng cun vawlei pi ah Khrihfa kan karhnak a si.
“Jesuh khrih thawhthannak hmual” ka timi cu, “Jesuh Khrih cu thihnak in a thawhthan bantuk in Amah a zummi kan nih zong pumsa in thi ko hmanh usi law thlarau in kan nung lai ti ruahchannak nih pumsa hremnak le thihnak a ngamhmi nun ngeih” khi a si.
Khrihfa kan sinak ah a biapi mi pahnih an um;-
1. Jesuh Khrih cu ka khamhtu le ka bawipa a si ti kan zumh hrimhrim a hau. Hi ti kan zumh ahcun khamh kan si lai.
2. Jesuh Khrih a zumtu pawl cu kan thih tikah thlarau in kan nung than lai i vanram kan phan lai tiah zumh hrimhrim a hau.
Khrihfa si tung i a cunglei pahnih i nunpi (zumh) lo ahcun Khrihfa kan si lo bia a si hnga. Hi thil pahnih hi Khrihfa kan ca ah kan thihnak le kan nunnak ca i a biapi mi an si. Hi thil pahnih hi na nunnak ah naa nunpi ahcun zochuntlak Khrihfa tha na si fawn lai.
David siangpahrang hi Pathian kong le thih hnu nunnak kong a fiang ngaimi a si. Cu caah a fapa a thih lio ah “… zeica dah ka ngaih a chiat ti lai, ka ngaih a chiat zong ah a nun than khawh ti tung lai lo, keimah tu pei a mah sin ah ka kal te lai cu” a rak tinak a si.
Job zong hi thih hnu nunnak kong a fiang ngaimi a si ve. Bawipa Pathian nih Job cu zumhtlak taktak a sinak kha Satan sin ah a chim tikah Satan nih tukforh ding in aa tim. A voi khatnak ah Pathian nih a timi cu, “… a ngeihchiah vialte cu na kut chung ah a um, amah taktak belte na kut cun tawng hlah” (Job. 1:12) tiah a ti. Cu tikah Satan nih a ngeihmi sa`il vialte a lak piak dih leng ah a fanu le a fapa vialte a lak piak dih. Job nih Pathian a hlawt lo leng ah, “… ka nu paw chung in taklawng in ka chuak i taklawng in ka kir than lai; Bawipa nih a ka pek i Bawipa nih a lak than; Bawipa min cu thangthat si ko seh,” (Job 1:21) a ti. Bawipa Pathian rian`uan ning aa fiang tuk. Tukforhnak ruan ah a zumhnak a feh chin lengmang.
A voi hnihnak ah Satan nih a ti than mi cu “… na kut hei chuah law a ruh le a sa kha tawng tuah hna ngat, na hmai hrimhrim ah an vawlhpamh ko lai” tiah a ti. Bawipa nih a lehmi cu “… a mah cu na kut chung ah a um, a nunnak bal zuah ko,” tiah a ti than ve. Cu tik ah Satan nih cun Job pum cung ah hma chia a tlunter i awlokchong in a tuah. A hawikom hna zong nih na sual ruang ah Pathian nih dan an tat a si ko an ti. A nupi tiang nih na sual ruang ah Pathian nih dan an tatmi a si ko i na tem tuk cang caah Pathian cu chiat serh law thi cang ko ti tiang in a ti ve. Job nih a lehmi cu, “… a hrutmi nu bantuk in bia chim hlah,” tiah a ti. Satan nih a tukforh deuhdeuh “sui” a sinak a lawng deuhdeuh. Sui cu mei nih a kangh tikah a tak a sinak a tha chin lengmang. A hnu bik ah Satan nih a tei ti lo i a kaltak. Vancungmi an rung i Job cu an hnemh. Cu bantuk in hneksaknak a intuar khawh caah Pathian nih Job cu a chan dongh lei kha a thawk lei nakin thluachuah tam deuh a pek.
Chawleh chawhrawl rian kan tuan tikah phaisa fangkhat in sing thongkhat miak cu a miak tuk kan ti. Khrihfa sinak hi cu bantuk he cun aa khat ngai tiah ka ruah. Vawlei cung caan tawite kan nun chung ah Jesuh Khrih kan zumh ahcun zungzal nunnak (chan thong tampi) nunnuamh nunnak va hmuh ding kan simi hi zeitluk in dah a hlawk. Phaisa tlawmte in rian `uan i a miak chimcawklo hmuh bantuk a si ko. Zungzal nunnak (chan thong tampi) nunnuamh nunnak hmuh khawhnak ding caah atu caan tawite kan nun chung ah fekte in Jesuh Khrih zumh hi baa hna hlah usi. Vawlei kan nun chung caan tawite cu minung sinak in Jesh Khrih kan zumhnak hi kan baat ko zong ah zungzal (chan thong tampi) nunnuamh nunnak va hmuh nakding ca a si kha philh hlah usi.
Kan Bible kan zoh tikah Pa chan, Fa chan le Thiangthlarau chan ti in a um. Pa chan ah cun Pathian nih minung sin ah direct in rian a rak tuan. Fa chan zong ah fapa Jesuh Khrih nih Pathian bia a rak phuan i direct in rian a rak tuan. Pa chan le Fa chan an riantuannak cu hmunhma nih a rak hren. Thiangthlarau chan ah cun fapa Jesuh Khrih a zummi zumtu dihlak sin ah khua zei ka hmun paoh ah a kan um pi cio i hmun hma nih a tlai kho lo. Cu caah Jesuh Khrih nih “Ka thih dingmi hi theithiam u law cu nan i lawm hnga” a ti. A chim duhmi cu pumpak pakhat cio nan sin ah kan umpi cio khawh hna lai i a tha tuk lai tinak a si. Cu caah Jesuh Khrih a thih ruang ah hin zeitik caan paoh ah, khua zei hmun paoh ah, mi zei sin paoh ah Thiangthlarau nih a kan umpi khawhnak a si.
Zumtu pakhat cio kan nunnak ah Thiangthlarau nih a kan umpi ti hi kan i fian cio a hau. Thiangthlarau nih a kan umpi nak kong kan fian lo ahcun kan li a leng lai, kan tha a chia lai i mahduh um kan hmang lai. Sihmanhsehlaw Thiangthlarau nih a kan umpi nak kong kan i fian ahcun kan tha a nuam lai, kan ral a tha lai i thil tha lo tuah kan tih lai. Jesuh Khrih zultu han cu rili cung lawng chung i an um lio ah harnak an tong i Jesuh Khrih an lawng chung ah an luhter hnu in harnak an tei leng ah an i tinnak hmun zong luklakte ah an phanh khawh bantuk in kan nunnak ah Thiangthlarau kan luhter (sawm) ahcun kan nunnak ah Thiangthlarau riantuannak a lang lai i kan nunning aa dawh lai. Vawlei caah ceunak le cite kan si kho lai. Kan nunnak ah thil tha lo a tei khomi (tinhmi hmun a phan khomi) kan si lai.
Kan nunnak ah thil tha lo a tei i zungzal nunnak hmuh a duhmi nih kan i lawmh caan ah si seh, harnak kan ton caan ah siseh, kan nunnak chung ah Thiangthlarau luhter (sawm) lengmang usi law zumhnak fek in nung hna usi.
Rev. Taan Mang (CACC, Hakha)
