8/ Joseph.
Joseph cu Rachel nih afa pa sakmi min kha asi. Bawipa nih ka ningzahnak a ka lak piak i cang i fadang zong ka chap ko seh ti chuan in a sak.(Lakpiak le chap). Bible ah pa huaisen Joseph pa 3 kan hmuh hna. An pathum in mifel, Pathian a upatmi, cunglei fimnak le thawnnak a zummi an si. Pathian nih hi Joseph Pathum a hman hna ning hi a mak, aa dawh hi duh zong a nung. Bawipa ralkap, pa huaisen an si. Amah a hmu cangmi vulei nih tihnak in siseh, vulei thil in siseh, vulei bawi le biaceih hmai ah siseh, hnu a tolh ter kho ti hna lo.
(1)Joseph; Izipt ah zuarmi: Jacob (Israel) fapa. (Gen.37 in 48) :
1st Joseph cu Israel miphun le Izipt mi hna caah nunnak hrampi: si awk ah Pathian nih khuaruahhar in cunglei fimnak he a hruai i: Krih Messiah Israel miphun in a chuahnak ding le cu Krih chungah ah Thlarau in Krihfa bu(Thlarau Israel) vun dinte nak ding timhtuahnak caah Pathian nih foundation ah a hman. Rachel hi minsak a va thiam dah. Pathian khuakhan ning hi khuaruahhar asi. Ngakchia te asi lio in Bawipa nih mang in thil a hmuhsak lawng si loin Israel miphun pi chuahkehnak ding ah Izipt ram ah a kalpi. Sualnak le thihnak chung in Vulei khamhtu Messaih a chuahnak ding ah, Pathian nih Abraham hmang in Ram le miphun tungtlang a dinh. Abrahman in Jacob tiang ah khan a dang tein(Amah BIA/NUN)nak chungah a dang tein a chiah, a kulh, a chonh, a zohkenh i a hruai hna. Nihin zumtu(krihfa) thlarau in cencilmi le vulei minung ka hmanthlak zong asi. Vulei minung he zaraan in a hruai hna lo. Cunglei fimnak thawnnak(Devine wisdom le power) in a chinchiah hna. Cu hnu ah Israel mi, miphun pi aa chuahnak ding ah Joseph kaltlang in Izipt ramah hmai ah a kal i thil a timhtuah. Atlu cangmi Eden kha Israel miphun ah pumsa in a muihmai a vun ser. Leitlak Adam thaw a pek i dum ah a hruai bantuk in saltannak chungah nungna thi, mu le mal a ngei kho tilo mi Israel cu Moses hmang in a chuah hna i Kanaan ram ah a hruai hna. Amah caah a halhmi ramthiang ah Amah nih a phunmi Israel miphun thiang chung in Krih mi khamhtu a chuahnak hnga caah asi. Hihi Krih a thawhthan cangka in Thlarau in Krihfa bu/Zumtu(Thlarau Israel) a dinhnak ding hmelchunnak hmanthlak zong asi fawn. Israel fale sinah a luh a chuah bantuk in nihin zumtu Krihfa cu chungah thlarau in a lut a chuak lengmang ko. Eden in Israel ah,: Israel in Krihfa bu ah:, Krihfa bu in kum thongkhat ram ah:, kum thongkhat in zung zal Eden ah, Amah muisam taktak lawhnak chungah a kan kirpi than lainak darama lawngte asi. Vulei thil le tuanbia alo nain Thlarau thil lawngte asi dih. Thlarau mit le hna in zoh lo ahcun ichuihpah a fak khomi asi.
Joseph ah hin Pathian nih Krih muisam a suai. Judah minih Krih an hlawt bantuk in Joseph zong a uu le nih huatmi le zuarmi asi. Krih cu vulei ah midang riantuan piak ding in (sal) ara. Joseph zong sal ah zuar asi. Krih cu Gentail mi hna caah khamtu asi ve lainak hmelchunnak asi. Joseph hi Krih hmelchunhnak asinak tampi chim ding aum. Atu ah chim dih khawh asi lo. Kum 17 asi ah Izipt ah zuar asi nain Pathian nih a umpi. Vulei thluachuah ti cawk lo a hmu nain cunglei khunpiuh chiat um loin a hmuhmi a um lo. Auu le nih titsa thinlung nunzia an hmuhsak lio ah Joseph nih a cungah an tuahmi sualnak a ngeithiam hna i, an nunnak hnga Izipt ah tirawl umnak hmun ah a hruai hna bantuk in Krih nih kan sualnak le palhnak ngeithiam in a sinah a kan hruai. Isareal miphunpi thluachuannak hram asi rualrual in Krih muisam a kan hmuhsak tu asi fawn. PHaraoh nih mang a manh i a mang zong zei asi a hngal lo. Mui padup asi. Milai bawi le siangpahrang pi nih amang tal cu a thawhpi awk asi nain, zei asi zong a hnga lo. Cucu Joseph a manh lotu nih a hngalh dih cu awh. Cucu Pathian nih a umpi mi Joseph caah cun khengah chiah piakmi bang a leh piak. Cunglei ina rami fimnak cu minung thawnnak, fimnak le ceunak he tahchunh awk a tha lo. Joseph cu cu thawnnak in hruaimi pa asi i cucu nihin zumtu hna nih Bawipa kan zulhnak ah kan bat nak hnga lo le lungdong in kan rilhnak hnga lo kan caah chinchiahnak zong asi fawn.
(2) Joseph(Mary pasal), Jesuh pa(vawlei):(Mtt. 1)
“19A hamtu Josef cu thil a hmaanning in tuah a duh zungzalmi a si; sihmanhsehlaw Mary cu zapi hmaiah ningzahter a duh lo caah an i hamnak kha a thli tein ka let lai, tiah khua a ruat lengmang. 20Cu kong a ruah lengmang lioah khan, a mang ah Bawipa vancungmi pakhat kha a sinah a lang i, “David tefa Josef, Mary hi na nupi ca i lak awkah á¹ih hlah. Zeicahtiah fa a pawimi hi Thiang Thlarau thawngin a si. 21Fapa a hrin lai i a min ah Jesuh na sak lai — zeicahtiah a mi kha an sualnak chungin a khamh hna lai,â€� tiah a ti.
Israel mi hna cu miphun nganpi si ding in Joseph(Izipt) a hman bantuk tuk in, Thlarau Krihfa bu a thoknak ding hram domhnak zong ah Pathian nih Joseph thiamthiam a hman. Pathian nih a chonh hlan ahcun anih zong titsa thinlung in khua a khan lio ah Cunglei fimnak in a hruai. Nawl a pek. Acung le Bible zoh ah Josepht hinlung hi duh anung ngaingai. Jacob fapa Joseph bantuk in a min a thang lo nain Vulei minung vialte a khamhtu, thlarau le vulei thluachuah nunnak hrampi asimi Pathian Fapa zohkenh rian a pek bak ko. Joseph bantuk in Pathian nih rian a pek vemi kan si ahcun cunglei thlarau fimnak le thawnnak tel loin cun kar khat zong kan kar kho lai lo. Izipt Joseph nih cun Izipt le Israel lawng a huap lio ah 2nd Joseph cun vulei miphun dihlak caah thluachuahnak phawrtu zohkhenh rian pek asi. Sunparnak le rumra khumh asi lo. Niam tein kawh asi nain Krih cu a sunparnak taraphu asi.
Bawipa nih a chawnh hlan ahcun, minung khuatuak in khua a ruat. Mary nun ah Kri a luh cangka in a nih arak buai colh. Vulei titsa thinlung hi Bawipa nih cunglei fimnak in a tei lo ahcun cansaupi a kal kho lo. Buainak tlawmte a um hlek ah a hninsai i a tlu colh tawn. A ngeih a chia, a lung a fak. Zeiti hlei in phisin awk a hngal lo. Pasal pakhat nih a ho fa ti hngalh lomi fapawi thit lak nih a celh fawn tung lo. Asi nain Bawipa niha chonh tikah a lung a khong lo. A thinlung a hawn i a har a nuam zoh loin Bawipa hruainak poh ah akalmi pa asi.
Asi ning tein tuah a duhmi cu zei dah asi hnga?. Mary a thian tilo caah a pawm kho lo. A pasal hawi hmai ah fapawi cia a thimi pa ti asi lai. Anupi cungah zeitik hmanh ah a lung a tling kho ti lai lo. Joseph lei kap in zoh ahcun hihi a dik ning asi ko. A khuaruah a har lo awk a tha ve lo. Mi fanau pa. Amawh ve ruam lo. Dem ding le mawhchiat ding zong aum lo. Zaaran le ordinary khuaruah cio asi ko. Judah pa ve lo bang, a tlawm ruaimai lai hih. Pasal pakhat caah sungh le mualphonak fakbik asi.
A ngaknu Mary nih le...... a thiamnak le tlinnak chim tim ve hlah. Bawipa ahcun aa din ziar i ngawi khip khep tung. Joseph cu a sian lo zong ah a chung minung ruangah a pasal thinlung ah milaang le khual bantuk asi fawn. Joseph caah cun kuttum in vampang thongh len phu asi lai. Hika zawn ko ah hin Bawipa CU KHUARUAHHAR, FIMCHIMTU, A THAWNGMI PATHIAN, DAIHNAK BAWI, ZUNGZAL PA ASINAK A LANG. Afale hna lungdong vansang in an um a sian hna lo ning le an caah tlingzo le dir ngam a sining a lang.
Joseph lungharnak cu Bawipa nih a hmuh I a chonh. Bawipa le minung an irem ahcun minung le minung zong ah remnak a chuak colh. Ramkhelhnak le miphun kong ah, sipuazi kong ah, hawikom kong ah ui le kel bantuk asimi zong Biatak chungah hrinmi si hnu ahcun Bawipa nunnak rawlkeng pakhat purhti khawh asi. Joseph cu Mary le Jesuh himdamnak caah Body Guard thabik ah Bawipa ni a ser. Bethlehem ah Mary a hruaining, nau neih liuo ah tha tein a umpi. Jesuh chuah hnu ah Bawipa nih Mary a chawn tilo. Joseph tu a chonh deuh cang. Mary vuikhat a chonh lio ah Joseph cu vuithum khengte a chawnh. Vui(1) Mary phiat a timh lio ah, (2) Izipt ramah naute le anu zampi ding in (3) Izipt in Israel ram kirpi hna ding in a chawnh. A harnak le pasal ka si lomaw ti loin Bawipa ah a thinlung a hawnnak le Divinne power hngetchen in kar a hlan ruangah Vulei khamhtu Bawipa cu him tein Bethlehem ah a chuak. Izipt ram a phan, Nazareth ah arak kir. Pafa hmunkhat ah chungkhar rian an tuan. Duh an nung tuk na ti lo maw?.
Joseph cu Lehtama asi I, lehtama cu hmanrua sertu, innsa, inn chung thilri sersiamtu an si. Thing le hmanrua dang hmang in dikte in a tah, a tan, a cheu, a then, a zuh, a kawp, a peh , a tonh I, hmantlak lo thing them chung in hmantlak thilri a sertu, innlo thatha thil dawh sertu a si. Mirum le millioner innpi hmanh khi Lettama kut chuak thil loin aa dawhnak a tling kho lo. Pathian nih Kri ah van ram cu, misual, mifir, mithat, lainawng, mitha, michia, sifak mirum, mider, mithawng, mifim, mihrut dawh tein a kan cher i kan phutlo vohbik duhsaknak he amah inn tamhnak ah a kan milh ti Joseph nun nih a kan hmuhsak. Van ram tamhnak hmanrua phunphun kan si ee. Cu lettama cu Pathian nih a fapa zohkhenh rian a pek. Mary bantuk in Vancung mi bia cu a pawm I elhnialnak um lo tein a zulh.
Pathian bia ah si hlah selaw, khualtlawnnak in mah inn lo hlam tilo in miram ah Refugee I va vah ding cu a awl lomi rian asi. Kri ruangah Pathian aw theih in zeital sunghmi le kaltakmi kan ngeih khawh ve ahcun ilomh awk ngai kan si ko. Thil awl belte asi lai lo nain cu bantuk hmun ahcun Bawipa cu a hngilh ko lai lo. Joseph dinhmun ah hin Pa mawlmang deuh si ahcun ‘Nangmah mah nu ruang ko ah hin, a herh lo tiang in na ka buaiter’ tiin zailen phu asi hnga. Pathian biatak ruangah Joseph nih thil tampi a kaltak I Nausem Bawikri cu him tein a zohkhenh, a hruai. Vulei nunnak caah ahruai I Pathian bia ah ahruai fawn ti a fiannak cu Jesu kum 12 a tlin I Jerusalem I an kal zong ah khan kan bawipa cu Temple ah mipi a cawn piak hna I an thlau. Kha zong ah khan akir vima I Jesu cu Mary he an va kawl ti kan hmuh. Pathian nih a pekmi rian hi a ho nih hngalhpi lemlomi rian fate a lo na le Bible ah a min a langtuk lo nain, khuaruahhar in Pathian nih a mah kaltlang in thil lian ngan an tuah. Bawipa nih an fialmi rianah mi nih hngalhpi theng loin na tuahmi hi let tampi in Pathian nih thlua chuah hrimhrim lai ti hi philh lo awk asi. Kri he iton hnu ah a nawlngeihnak nih hin zumtu hi khuaruahhar in thluachuah apek hna ti hi Joseph zongah hin fiang tein a lang. Harnak bel kaltlang lengmang ve a hauh caah harnak in chung le kan zangder lio ko ah hin a der ve bal lomi, a tlawm ve bal lomi: kan chung le ka cungah a ummi Kri in Pathian thang that nak in idinh thiam hi zumtu caah nun hnin hno nak asi.
(3)Joseph (Aramethia khuami) cu Jesu ruak a vuitu:
Mirum Joseph asi. Anih cu Jesu kha a thli tein arak zulmi asi. Mah Joseph zong hi, Judah tlangbawi le phungthiam mifim lawngte 70 hrawng ah umnak Senhedrin council, ah aa tel vemi asi I Jesuh thahnak kong biachanmi ah khan a lung a tling lo ti Gospel Mark nih a chim. Tihnak ngei loin Pilat hmai tiang a dir ngammi mihuaisen asi ve. Jesu ruak a tuam muaining le a veining zoh ah Kri cu fiang tein a hmutu asi ti a fiang. “Amah zong cu Jesuh zultu pakhat asi ve. Jesuh ruakvui ah khan John 3 ah Jesuh a tongtu Nikademus he an si hngahnga. (Mtt.27:57). “Judea ram khua, Arimathea an timi ah hin mipa pakhat a min Josef a simi a um. Amah cu miá¹ha le hmaizah awktlakmi a si i Pathian Pennak a tlun lainak a hngakmi kha a si. Amah cu Khawngsil chungah khan aa telmi a si ve nain an biachahnak le an thil tinak kha a hna a tla lo. 52Pilat hmaiah khan a vung lut i Jesuh ruak kha a hal. 53A ruak kha a á¹humh i puan rang in a zual i lungkua i an cawhmi thlan ah a vui. Cu thlan cu thlan thar a si i ahohmanh nih an hmang rih lo. 54Cu caan cu Cawnningani a si i Sabbath ni kha aa thawk dengmang cang. 55Galilee ram in Jesuh a zulmi nu hna kha Josef sinah cun an kal i thlan le a chungah zeitindah Jesuh ruak cu an chiah ti kha an hmuh.â€�
“Amah cu biaceihtu bu chung i an upatmi pakhat a si ve i Pathian Pennak a rat lainak aa ruahchihmi a si. Cu ni cu cawnningani a si (cucu Sabbath ni a nizan kha a si). Cucaah Josef cu ralá¹ha ngaiin Pilat sinah khan a vung lut i Jesuh ruak kha a halâ€�.(Mrk.15:43)
Khuaruahhar asimi cu, Bawipa nih Krih chuahnak ding ah Israelmi a timhtuah ah hin, miphun nganpi an sinak ding ah JOSEPH(Izipt) a hman. AFapa zohkhenhtu ding ah lettama JOSEPH a hman i, Eden muisam PUMSA in a dinhmi donghnak dingah JOSEPH Judah council chung mirum le thilti khahwnak ina khatmi a hma hi asi. Hi hna pathum hi devine power in a thomh hna i, AMAH CAAH RALKAP HUAISEN AH a hman hna. Jospeh pathum hna nunnak hi zoh ah an hmuhmi Kri hi an umpi sawsawh kho men lo ti fiang tein a lang.
Hi nih fiang tein a kan chimmi cu, sal asi ah sifah asi ah, mirum asi ah, Bawipa nih an nun a tongh hna i, cunglei fimnak in a hruaimi hna mizei hmanh, zei bantuk tihnak le harnak tang zong ah an thu kho menmen lo ti hi asi. Zumtu na zummi Bawipa ah hin lung awtawmnak na ngei ve maw.
Bawipa lomhnak nan cungah um ko seh.